مدرسه علمیه الزهرا خلخال

1- حضرت امام علی (علیه السّلام) درباره ی ارزش علم و تفاوت افراد عالم و غیر عالم فرموده اند: کاش میدانستم کسیکه از علم بی نصیب مانده چه چیز بدست  آورده است. و آنکس که از علم بهره مند شده چه چیز بدست نیاورده است.

منبع : شرح ابن ابی الحدید ، جلد 20 ، ص289، کلمه ی 299

2- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: در علم و ادب بکوشید چه آنکه عالم، عزیز و گرانقدر است، اگر چه خاندان بزرگی منتسب نباشد، اگر چه فقیر بی بضاعت باشد، و اگرچه جوان باشد.

منبع : شرح ابن ابی الحدید ، جلد 20 ، ص 332،کلمه ی 814

3- حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند: اطاعت از فرمان الهی و پرستش ذات اقدس او بر اثر علم است، خیر دنیا و آخرت در پرتو علم بدست می آید، و شرّ دنیا و آخرت از جهل و نادانی دامنگیر انسان میشود.

منبع : بحار ،جلد1،ص64

4- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: شایسته ی مرد عاقل آنست که نظر صائب خردمند را بر اندیشه خود بیفزاید و دانش خویش را بعلم دانشمندان پیوند دهد.

منبع : غررالحکم ،ص384

5- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: به هر نسبت که دانش آدمی زیادتر میشود توجه خود را بنفس خویش افزون میکند و برای نیل بسعادت و صلاح سعی و کوشش خود را بکار میاندازد.

منبع : مستدرک 2،ص310

6- حضرت امام علی (علیه السّلام) در ضمن وصایای خود به حضرت امام حسین (علیه السّلام) فرموده اند: خوشبخت و رستگار کسی است که علم وعملش، دوستی و دشمنیش، گرفتن و رها کردنش، سخن گفتن و سکوتش، رفتار و گفتارش تنها بر اساس رضای الهی استوار باشد و بر خلاف امر پروردگار قدمی برندارد.

منبع : تحف العقول ،ص91

علم و عمل

7- حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند: ای اباذر، در قیامت بدترین مردم نزد پروردگار عالمی است که در جهان از دانش خود عملاً استفاده نکرده و از آن پیروی ننموده است.

منبع : لئالی اللخبار ص192

عقل و علم

8- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: عقل که غریزه ی اختصاصی انسان و از سرمایه های طبیعی بشر است با علم آموزی و تجربه اندوزی افزایش می یابد.

منبع : غررالحکم ،ص67

9- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: که تحصیل علم و دانش مایه ی تقویت و تأیید عقل آدمی است.

منبع : مستدرک 2،ص287

10- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: مطالعه ی بسیار و پی گیر در مسائل علمی، باعث شگفتی عقل و تقویت نیروی فکر و فهم است.

منبع : بحارز 1،ص52

11- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: هر آن علمی که مورد تأیید و امضاء عقل نباشد گمراهی و ضلالت است.

منبع : غررالحکم ،ص546

12- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: چه بسا مردم عالمی که عملشان باعث قتل و نابودی آنان شد.

منبع : فهرست غرر،ص269

13- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: علمی که با آنان هدایت خود را فاسد و تباه سازی بدترین علم است.

منبع : غررالحکم ،ص444

غرور علم

14- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: شایسته است انسان عاقل، خویشتن را از مستی ثروت، از مستی علم ودانش، از مستی تمجید و تملّق، از مستی جوانی مصون نگاه دارد. زیرا هر یک از این مستی ها مسموم و پلیدی دارد که عقل را زائل می کند و آدمی را خفیف و بی شخصیّت مینماید.

منبع : غررالحکم،ص862

تجربه و علم

13- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: هر کس از وقایع گذشتگان عبرت بگیرد بینا میشود، کسی که بصیرت و بینائی پیدا کرد می فهمد، و آنکس که فهمید عالم میشود.

منبع : سفینه ((عبر))ص146

14- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: تجربه های زندگی، دانش مفید و ثمر بخشی است.

منبع : غررالحکم، ص35

15- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: تجربیّات، به مردم دانش تازه می آموزد.

منبع : بحار 1،ص43

16- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: انسان عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود یعنی انسان عاقل همواره تجربیّات خود را بخاطر میسپارد و عملاً به کار می بندد و اگر یک بار اشتباه کرد دوبار آنرا تکرار نمی کند.

منبع : تحف القول ،ص96

طالبان علم

24- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: طالبان علم، سه گروه اند و تو آنان را به ذات و صفاتشان بشناس: گروهی برای کارهای جاهلانه و بحث های خصومت آمیز درس می خوانن . گروهی برای گردن فرازی و فریبکاری تحصیل می کنند، و گروه سوّم ، علم را برای فهمیدن و تعقّل کردن فرا میگیرند.

گروه اول با سخنان خود مردم را می آزارند و در بحث های علمی مجادله و لجاجت میکنند، اینان درس میخوانند تا در مجلس عمومی با حضور مردم سخن علمی بگویند، معلومات خود را به رخ این و آن بکشند و با نیروی دانش دیگران را شکست دهند و برتری خود را اثبات نمایند.

گروه دوم وقتی با اقران و امثال خود مواجه می شوند، تکبّر می کنند و بر اثر غرور علمی، آنان را با دیده ی تحقیر می نگرند و موقعیکه با ثروتمندان پست تر از خود بر خورد مینمایند به مکر و فریب دست می زنند و تملّق می گویند تا توجه آنان را به خود جلب کنند و از ثروتشان بهره مند کردند.

واضح است که تنها گروه سوّم در تحصیل علم، هدف صحیح و منزّه دارند و ممکن است در پرتو دانش خود به کمال انسانی نائل گردند، ولی گروه اوّل و دوّم گرچه درس می خوانند و از پی تحصیل علم می روند امّا اخلاق بد و رفتار ناپسندشان سدّ راه سعادت آنها است و نمی توانند از معلومات خویش به شایستگی استفاده نمایند.

منبع : کافی ،جلد1،ص49

25- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: تملّق گفتن و حسد بردن از خلقیات مردم با ایمان نیست مگر در راه فرا گرفتن علم و دانش.

منبع : تحف العقول ص207

تفکر و اندیشه

38- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: بهترین عبادت ادامه ی تفکر است درباره ی خدا و نیروی او

منبع : اصول کافی جلد 4، ص 175

39- معمر بن خلاد گوید: از حضرت امام رضا (علیه السّلام) شنیدم می فرمودند: عبادت به نماز و روزه ی بسیار نیست، همانا عبادت به تفکر در کار خدا عزوجل است.

منبع : اصول کافی جلد 4، ص 177

40- حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) فرموده اند: اندیشه و فکر دعوت می کند به نیکویی کردن و عمل به آن

منبع : اصول کافی جلد 4، ص 177

41- آنان که خدا را ایستاده و نشسته و خوابیده یاد می کنند و در آفرینش آسمان ها و زمین می اندیشند که پروردگارا! این ( جهان) را بیهوده نیافریده ای، پاکی برای توست، پس ما را از عذاب آتش نگاه دار.

منبع:سوره ی آل عمران-191

42- حضرت امام حسن عسگری (علیه السّلام) فرموده اند: معیار بندگی و عبادت، بسیاری روزه و نماز یعنی صوم و صلاة نیست بلکه عبادت، بسیاری تفکر در آفریده ی خداوند و تعقل در آیات حکیمانه ی پروردگار جهان است.

منبع: بحار17،ص216

43- حضرت امام علی (علیه السّلام) به فرزندش حضرت مجتبی(علیه السّلام) فرموده اند: هیچ عبادتی همانند تفکر و مطالعه در مصنوعات الهی نیست.

منبع: سفینه،(( فکر))،ص382

44- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: بالاتر از هر عبادتی به کار انداختن نیروی تفکر و تعقل است.

منبع: فهرست غرر،ص314

45- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: فضیلت درک و فهم مطالب علمی به مراتب نافع تراز فضیلت تکرار و خواندن و فراگرفتن آن است.

منبع: غررالحکم، ص517

46- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: مردم اجتماع، دو گروهند، گروه اول کسانی هستند که در تحصیل دانش مدارجی را پیموده و عالمند. گروه دوم آنانند که به تحصیل علم اشتغال دارند. جز این دو گروه سایر افراد جامعه وحشیان حیوان صفتند.

منبع: فهرست غرر،ص267

47- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرمودند: مطالب حکیمانه را فرا گیرید ولو گوینده ی آن مشرک باشد.

منبع: اثبات الهداة،ج1،ص46-47

48- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرمودند: در سخن نظر به گوینده مکنید بلکه نظر به گفتار نمایید یعنی گفتار صحیح را از هر که گفته است بگیرید.

منبع: اثبات الهداة،ج1،ص46-47

49- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرمودند: به وسیله ی علم است که خداوند اطاعت و عبادت می شود. با علم، معرفت خداوند و توحید او حاصل می شود، به وسیله ی علم صله ی رحم انجام، و حلال از حرام شناخته می شود و علم پیشوای عقل،  تابع آن است و سعادتمندان بدان الهام می یابند و تیره بختان، محروم می شوند.

منبع : البحار ١/١۶۶

50- حضرت امام علی (علیه السّلام) می فرمایند: کسی که  با کتابها خود را آرامش دهد، هیچ آرامشی را از دست ندهد.

منبع: شرح غرر الحکم۵⁄٢٣٣

51- حضرت امام علی (علیه السّلام) می فرمایند: سر آمد فضیلتها علم است. نقطه پایان فضیلتها علم است.

منبع: شرح غرر الحکم۴⁄۴٩و٣۵٧

52- حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند: اگر روزی بر من بیاید که در آن روز بر دانش خود نیفزایم که به خدای تعالی نزدیکم گرداند طلوع خورشید آن روز بر من مبارک مباد.

منبع : کنز العمال ١٠/١٣۶

53- حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند: دانش را پیش از در گذشت دانشمندان بنویسید؛ زیرا با مرگ دانشمندان، دانش [آنان] نیز از بین می رود.

منبع : کنزالعمال ١٠/١۴۴

54- حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند: ای ابوذر!نشست یک ساعته در گفتگوی علمی نزد خداوند پسندیده تر از هزار شب عبادت است که هر شب هزار رکعت نماز گزارده شود، و نشست یک ساعته در گفتگوی علمی نزد خداوند از هزار جنگ در راه خدا و خواندن همه ی قرآن، پسندیده تر است.

منبع : البحار ١/٢٠٣